شایستگی ناحیه دیوان عدالت اداری

بر طبق ماده ۱۰ ضابطه تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ زمینه دیوان عدالت اداری در سه مسئله صالح به بررسی وجود دارد.

۱ - بررسی به شکایات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی و تصمیمات و اعمال واحدهای دولتی که شامل وزارتخانه و سازمان ها و موسسات شرکت های دولتی و شهرداری ها و سازمان تامین همگانی و تشکیلات و نهاد انقلابی و موسسات وابسته به آن ها و تصمیمات و اقدامات ماموران واحدهای فوق در کار مرتبط به وظیفه آن ها وجود دارد.

در حقیقت هر فردی از تصمیمات و رفتارهای نهادهای دولتی و حکومتی و عمومی مذکور شکوائیه دارد توان است با تقدیم دادخواست به دیوان بررسی به این مسئله را از دیوان درخواست نماید.

۲- کمیسیون های مالیاتی و هیئت حل اختلاف کارگر و کارفرما و کمیسیون مسئله ماده ۱۰۰ ضابطه شهرداری ها تنها از جهت نقض قانون و مقررات یا مخالفت با ضابطه وجود دارد.

در قانون دولتی ، ماخذها اداری خاص، به منظور بررسی و حل و فصل اختلاف بین مردم و این نهادها در عقیده گرفته شده است که چنان چه این ماخذها در بررسی خود مخالف با ضابطه گرفتن عمل کنند، دیوان عدالت اداری توان است به عنوان مرجع فوق وارد عمل شده و تصمیمات غیر قانونی این نهادها را رد نماید.

3- شایستگی دیگر ناحیه دیوان عدالت اداری راجع به بررسی به شکوائیه کارکنان و حقوق بگیران دولتی وجود دارد که در بند ۳ ماده ۱۰ ضابطه تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ بیان شده است.

بر طبق این بند بررسی به شکایات قضات و مشمولان ضابطه مدیریت خدمات کشوری و سایر مستخدمان واحدها و موسسات مذکور و مستخدمان موسساتی که محدوده این ضابطه نسبت به آن ها نیازمند بیان نام وجود دارد، خواه لشکری و خواه کشوری از عقیده از بین رفتن حقوق استخدامی، دیوان عدالت اداری صالح به بررسی به آن ها می‌باشد و هر ذینفعی با عرضه دادخواست به ناحیه دیوان توان است بررسی به مسئله را درخواست نمایند.

وظیفه هیئت عمومی دیوان عدالت اداری

هیئت عمومی دیوان عدالت اداری با حضور دو سوم قضات و مستشاران ناحیه دیوان تشکیل می‌شود و شایستگی خاص به منظور بررسی به موضوعات خواهد داشت. بر طبق ماده ۱۲ ضابطه تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری با اهمیت ترین وظیفه این هیئت اصدار حکم دادگاه وحدت رویه در مورد  ارای یکسان متعدد یا متعارض که از طرف ناحیه دیوان صادر شده باشد، است.

 

نکته قابل توجه این که شایستگی اختصاصی هیئت عمومی دیوان آن است که بررسی به شکایات و تظلمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از آیین نامه ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداری ها و موسسات عمومی غیر دولتی در جایی که قانون بیان شده در تعارض با ضابطه است یا قانونی بودن یا فقدان شایستگی مرجع مربوطه یا تجاوز یا سوء استفاده از اختیارات یا تخلف در اجرای قانون و مقررات یا امتناع از اجرا وظایفی که سبب از بین رفتن حقوق اشخاص می‌شود ثابت شده است را بر عهده دارد. یعنی چنان چه کسی که آیین نامه ها و بخشنامه ها یا دستورالعمل یا هر شکل نظام نامه و مقررات دولتی را بر ضد شرع و ضابطه تشخیص دهد که توان است ابطال آن را از دیوان عدالت اداری درخواست کند، دیوان در مورد ابطال مقررات غیر قانونی خودش شخصا تصمیم می گیرد.

 اما در مورد ابطال مقررات غیر شرعی عقیده فقهای شورای نگهبان بایست اعمال شود و سپس بر اصل عقیده فقهای شورای نگهبان تصمیم گیری می نماید. نکته قابل توجه این که در مورد درخواست برای ابطال مقررات دولتی ذینفع بودن در تقدیم دادخواست ابطال ضرورتی ندارد و هر فردی توان است، ابطال این دسته از قانون را از دیوان تقاضا نموده و دیوان هم وظیفه دارد به مسئله بررسی کند.